Sau một thời gian dài với những đồn đoán "liệu ông ấy có làm hay không", thế giới đã rung chuyển vào tuần trước khi Tổng thống Trump cuối cùng đã thực hiện các biện pháp thuế quan "tương hỗ" mà ông đã nhiều lần nhắc đến, nhắm vào hàng loạt quốc gia mà Nhà Trắng tin rằng đang đánh thuế nhập khẩu từ Mỹ một cách không công bằng và hưởng lợi bất cân xứng từ thương mại song phương với nền kinh tế lớn nhất thế giới. Chịu ảnh hưởng nặng nề nhất (như dự đoán) đến nay là Trung Quốc, quốc gia mà mức thuế suất hiệu dụng hiện đã lên tới 125% sau khi bị áp thêm 50% để đáp trả các biện pháp thuế quan trả đũa của Trung Quốc (hiện ở mức 84% đối với hàng hóa Mỹ), và Mỹ tiếp tục áp thêm 21% vào ngày 9/4 vì "sự thiếu tôn trọng mà Trung Quốc đã thể hiện đối với thị trường thế giới", theo lời ông Trump. Nhiều quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề khác là các nước châu Á, bao gồm Campuchia (49%), Việt Nam (46%) và Myanmar (44%). Trong khi đó, Ấn Độ và Liên minh châu Âu tương đối "dễ thở" hơn, với mức thuế lần lượt là 27% và 20%. Và giờ đây, trong một diễn biến bất ngờ khác, các mức thuế này đã được giảm xuống 10% trong thời hạn 90 ngày đối với tất cả các quốc gia trừ Trung Quốc để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán.
Như dự đoán, tác động lên thị trường chứng khoán là khá tàn khốc, với việc cả S&P 500 và Nasdaq 100 đều giảm điểm hơn 10% kể từ ngày 2/4 – ngày mà ông Trump gọi là "Ngày Giải phóng". Đáng ngạc nhiên là chỉ số China A50 chỉ mất 3% trong cùng kỳ, mặc dù Hang Seng đã giảm 12,5%. Nhưng không chỉ mỗi cổ phiếu chịu ảnh hưởng. "Huyết mạch" của ngành công nghiệp thế giới, dầu thô, cũng đã mất giá tới 20% kể từ khi cuộc chiến thương mại bùng nổ. Giá dầu Brent đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2021, chỉ còn 60,40 USD/thùng vào sáng ngày 8/4. Nhưng liệu đây chỉ là tiền đề cho một thỏa thuận thương mại sẽ thúc đẩy nền kinh tế thế giới phát triển trong dài hạn, hay nỗi đau này có thể kéo dài sang tận nửa cuối của năm?
Cổ phiếu lao dốc
Có chức năng phản ánh kỳ vọng của doanh nghiệp về triển vọng kinh tế, không có gì bất ngờ khi cổ phiếu "lao đao" giữa làn sóng thuế quan và căng thẳng thương mại toàn cầu. Doanh nghiệp Mỹ vốn phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng toàn cầu, và nay họ sẽ phải gánh chi phí khổng lồ để chuyển sản xuất về nước hoặc tìm nguồn nguyên liệu nội địa. Những cái tên đi đầu trong đợt tăng giá thị trường trong ba năm qua – được gọi là “Bộ 7 vĩ đại” gồm Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon, Meta, Tesla và Nvidia – chính là những cổ phiếu chịu thiệt hại nặng nhất. Bảy "ông lớn" công nghệ này, có hoạt động sản xuất phần lớn phụ thuộc vào quan hệ thương mại bình thường với Trung Quốc, đã mất hơn 1 nghìn tỷ đô la vốn hóa thị trường cộng gộp trong phiên giao dịch đầu tiên sau khi các biện pháp thuế quan được công bố. Mức lỗ của các công ty này đã lên tới hai con số phần trăm.
Cục Dự trữ Liên bang (FED) có thể cung cấp một số hỗ trợ dưới hình thức cắt giảm lãi suất sớm hơn dự kiến, cũng như bất kỳ động thái kiên quyết nào để khởi động các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung. Ông Trump phát biểu vào ngày 8/4 rằng "Trung Quốc rất muốn có một thỏa thuận", đồng thời bày tỏ sự sẵn sàng xem xét khả năng này. Cổ phiếu Trung Quốc đã hoạt động khá tốt một cách đáng ngạc nhiên, chỉ mất trung bình khoảng 3% sau khi phục hồi từ đợt giảm sâu hơn. Điều này phần lớn là do cam kết của chính phủ Trung Quốc về việc huy động quỹ đầu tư quốc gia, Central Huijin Investment, để mua vào các quỹ ETF đại lục. Nhờ đó, chỉ số blue-chip CSI 300 của Trung Quốc (.CSI000300) đã tăng lần lượt 1,7% và 1,6% trong hai ngày liên tiếp. Sự can thiệp pháp lý từ cả ĐCSTQ và có thể là cả FED hy vọng sẽ giúp ngăn chặn thêm sự sụt giảm cho đến khi các cuộc đàm phán bắt đầu.
Dầu hứng đòn kép
Một tài sản khác chịu thiệt hại nặng sau "Ngày Giải phóng" chính là dầu mỏ. Dầu vốn được coi là chỉ báo cho sức khỏe của ngành sản xuất và thương mại toàn cầu, do nó phục vụ cả hoạt động sản xuất công nghiệp ở các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ, lẫn vận chuyển thành phẩm tới các thị trường khắp thế giới. Tính đến sáng 9/4, gần như mọi loại dầu thô, từ Brent đến WTI, đều giảm giá xấp xỉ 20%. Tuy nhiên, ngay trong chiều cùng ngày, khi ông Trump thông báo tạm giảm thuế đối với hầu hết quốc gia (ngoại trừ Trung Quốc), giá dầu Mỹ đã bật tăng hơn 4% – mức tăng trong ngày mạnh nhất kể từ tháng 10/2024. Giá dầu Brent phục hồi lên mức 64,70 USD/thùng, trong khi WTI vượt mốc 60 USD lên 62,35 USD. Dù vậy, lo ngại vẫn còn đó khi thị trường thế giới đối diện nguy cơ suy thoái nếu căng thẳng thương mại kéo dài, ảnh hưởng đến nhu cầu dầu thô.
Trong khi đó, OPEC+ tuyên bố sẽ tăng sản lượng từ tháng 5, đẩy thêm dầu vào một thị trường vốn đã dư cung. Bà Helima Croft, Trưởng ban Chiến lược Hàng hóa Toàn cầu tại RBC Capital Markets, cho biết sự kết hợp giữa nỗi lo suy thoái và nguồn cung tăng là "một hỗn hợp chất độc" – và có thể bà đã đúng. Càng phức tạp hơn khi Mỹ và Iran chuẩn bị nối lại đàm phán hạt nhân cuối tuần này tại Oman – nếu đạt kết quả tích cực, nguồn cung dầu từ Iran có thể trở lại thị trường quốc tế. Điểm sáng duy nhất lúc này có lẽ là mùa du lịch hè đang đến gần – thời điểm nhu cầu nhiên liệu thường tăng mạnh. Năm nay, xu hướng này có thể còn rõ nét hơn khi ngày càng nhiều người dân chọn du lịch trong nước bằng ô tô thay vì đi máy bay – do chi phí sinh hoạt leo thang và tâm lý thắt chặt chi tiêu để chuẩn bị cho thời kỳ khó khăn phía trước. Tuy nhiên, với việc các cuộc đàm phán nay đã được tính toán, rất có thể đây lại là một màn "Nghệ thuật thương lượng" quen thuộc của ông Trump – và nếu mọi thứ diễn ra đúng kế hoạch, nước Mỹ có thể sẽ là bên hưởng lợi nhiều nhất trong nửa cuối năm 2025 trở đi.
Giao dịch CFD cổ phiếu toàn cầu và nhiều tài sản khác với Libertex
Libertex cung cấp danh mục CFD phong phú trên nhiều loại tài sản và công cụ khác nhau, bao gồm cả các ETF và chỉ số lớn tại Hoa Kỳ như Nasdaq 100, S&P 500, Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones, cùng với các chỉ số tập trung vào thị trường Trung Quốc như China A50 (XU) và Hang Seng (HIS). Để biết thêm thông tin về Libertex hoặc mở tài khoản, vui lòng truy cập www.libertex.org/signup.
